'Levenslang leren geeft mij echt energie.'

Tegels met spreuken tegen zijn kast. Een bonte mix van stoelen aan zijn werktafel. Het kantoor van de directeur van Kringwinkel Antwerpen Hans Tops vertelt veel. Hijzelf nog meer. ​ Bovenal: enorm gepassioneerd! Over eersteklas tweedehands. Over derdegraads mislukken. Over naar zesde schakelen. En over hoe hij zijn zevende hemel inruilde voor een plek die kraakt, waar hij het nu helemaal maakt.

Wereldse non

In 1986 start Hans Tops (°1967) zijn lerarenopleiding aan Thomas More in Vorselaar. 'Toen heette het daar nog Kardinaal van Roey-instituut. We begonnen met negen leerlingen,' vertelt Hans. 'Dat was qua studentenaantal het absolute dieptepunt. En tot mijn grote verbazing zag ik op de opening van het tweede academiejaar maar één medestudent: Wendy.' Klein van groep, groots van ervaring. 'Een fantastische tijd! Ook dankzij de docente Engels: Simonne Braeckmans, een wereldse non en ook heel theatraal. We speelden Shakespeare in de gang van het klooster. Ze had een camera en nam alles op. Dat was heel bijzonder.' Braeckmans is intussen bijna 90 jaar. Ze woont bij Hans in de buurt. 'Af en toe spring ik binnen. En onlangs vertelde ze me dat die tijd de mooiste van haar leven was: twee jaar lang twee studenten zo te mogen begeleiden.'

Leren voor leraar

Ook Hans blikt met een warm hart terug op zijn studententijd. ‘De lerarenopleiding was helemaal m’n ding. De geborgenheid die ik voelde op het college, vond ik opnieuw aan de hogeschool. De chemie tussen de studenten, docenten en ook het klooster zat echt goed. We kregen zelfs de vrijheid om een studentenclub op te richten.’ De waarden van toen draagt hij nog steeds uit. ‘Het is de vertaling van de christelijke traditie die je gerust humanisme mag noemen. Daar hoeft zelfs geen katholieke saus over. Het zijn ook de kernwaarden van Kringwinkel: respect, vertrouwen en waardering. Als je je veilig voelt, vind je veel. Ik vond er mijn passie: spreken voor een publiek.’ Leren voor leraar is dus veel meer dan lesgeven alleen, vindt Hans.

(Lees verder onder de foto)

Voordat Hans aan de lerarenopleiding in Vorselaar begint, volgt hij één jaar Toegepaste Economische Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. ‘Ook dat lukte niet. Ik verdronk er, omdat ik er nog niet klaar voor was. Te jong. Dat was een schok en ik heb er zelfs lang een trauma over gehad. Nog altijd denk ik: ik had dat wel gekund.’ Dankzij die mislukking kweekt hij doorzettingsvermogen. Een eigenschap die volgens hem vaak van pas komt, zoals bij een marathon. ‘Ik liep er intussen twee en op kilometer vijfendertig denk je: jezus! Maar ik doe het toch. Ik wil finishen!’

Van schoolbank naar kredietbank

In 1989 rondt Hans zijn lerarenopleiding af. Toch gaat hij niet lesgeven. ‘Gewoon omdat er geen werk was in het onderwijs. Zelfs de school zei: als je bij de bank kan starten, doen!’ Zo begint hij na zijn verplichte legerdienst aan de Kredietbank. ‘Het heeft zeker gekriebeld om zelf voor de klas te staan. Het was zelfs nooit mijn ambitie om naar een bank te gaan. Gelukkig kon ik daar ook intern lesgeven aan collega’s.’

40% minder verdienen

Negentien jaar lang werkt hij voor de KBC-groep, waarvan zes jaar als expat in Boedapest. Bij zijn terugkomst wordt Hans geheadhunt door bpost. ‘In die tijd was de sfeer in het management er toxisch en kwam ik in een professionele midlifecrisis terecht. Die BMW, is het dat nu echt? Maar wat dan wel?’ Het antwoord op dat vraagstuk blijft enkele jaren op zich wachten. Hij leest het boek Zaken die je raken over sociaal ondernemen om het meteen erna terug in de kast te zetten. Een jaar later vindt hij een vacature in de krant waarop hij instant verliefd wordt: directeur bij het maatwerkbedrijf WEBO Borgerstein. Hans solliciteert, maar krijgt meteen een negatief antwoord terug. Hij belt hen op en vraagt naar de reden. ‘Verloning… Ze vroegen me wat ik verdiende en wilden het meteen helder stellen: je zal je auto moeten inleveren en 40% op heel jouw pakket. Doe je dan nog mee?’ Ja!

Zo maakt Hans de overgang van de privé naar sociale economie. Een bewuste en daarom positieve keuze, vindt hij. ‘Dat er een reusachtig portret van Kardinaal van Roey in de grote zaal van Borgerstein hing, was een bijzonder toeval.’

Eersteklas tweedehands

Bij WEBO Borgerstein doorgrondt Hans de sociale economie en zet de financiële situatie er recht. ‘Ik ben hen bijzonder dankbaar en wilde er eigenlijk niet weg.’ Maar dan komt de vacature van Kringwinkel op zijn pad. In juni 2022 wordt hij aangesteld als directeur. ‘Moet je weten dat ik totaal geen kringwinkelganger was. Toen ik op gesprek ging, ben ik toch eens in de winkel hier vlakbij gaan snuffelen.’ Het duffe imago van tweedehands is niet meer, merkt ook Hans op. ‘Ooit al eens in Kringwinkel in de Lange Koepoortstraat geweest? Die ziet eruit als elke andere boetiek op de Meir.’

(Lees verder onder de foto's)

Het licht uit

Alleen al aan textiel, haalt Kringwinkel Antwerpen 600 ton per jaar op. Dat blijkt een hele logistieke onderneming. Circulariteit heeft nog nooit zo hoog op de agenda gestaan. ‘Ik kan makkelijk nog dertig voltijdse krachten inzetten. We komen werkhanden tekort. Maar de budgetten zijn er niet. Ik ben in de perfecte storm terecht gekomen, met dank de loonindexeringen, huurindexeringen, energie die duurder wordt… en vooral recente wijziging in het beleid van de overheid. De financieel directeur zei tegen me: ‘Hans, als we zo verder doen, dan gaat over enkele maanden het licht uit. Ziedaar mijn uitdaging.’

Hans, jij lost het toch op hé?

‘Ik heb altijd in grote bedrijven gewerkt. Met veel verantwoordelijkheid, maar ook altijd met een kader boven me. Dat heb je niet als je op deze stoel zit. Je bent echt bedrijfsleider. Iedereen kijkt naar mij en vraagt: ‘Hans, jij lost het toch op hé?’ Dat is echt een ander gevoel: een grote betrokkenheid en enorme verantwoordelijkheid. Mijn molen draait vaak. Ik wil ook oplossen. Ik wil doorgronden. Ik wil meerwaarde toevoegen.’

Woke of wakko

Hoe doet hij dat concreet? ‘Mijn ambitie is het impact denken: realiseren dat Kringwinkel een duurzame impact heeft op het milieu en de mensen. En dat waarmaken met de nodige rentabiliteit. Er werken nu zeventig verschillende nationaliteiten bij ons. We willen dat de Syriër Nederlands leert op de werkvloer. Ondertussen zoeken we uit wat hij kan en wil en bedenken we een aangepaste job. Alleen op die manier maken we de werknemer weerbaar voor het leven. En dat zeg ik zonder woke of wakko te zijn.’

Blijvend leren

Daarom blijft Hans ook zelf nog leren. Hij onderzoekt wat er in de wereld gebeurt om te kunnen vertalen naar zijn organisatie. Door masterclasses scenariodenken te volgen, door boegbeelden te interviewen over circulariteit … ‘Zo houd ik me wakker en creëer ik meerwaarde. Levenslang leren geeft mij echt energie. Bovendien, als ze morgen tegen me zeggen: Kringwinkel verdwijnt, dan kan ik iets anders doen. Dat vraag ik ook in evaluaties aan mijn werknemers: wat wil je komend jaar zelf nog leren of ervaren?’

Gut feeling

Hans Tops is een vat vol wijsheden dat blijft borrelen. De oneliners stapelen zich op. Te veel om tegen zijn kast te kleven. Maar wat als hij maar één tegeltje heeft? Lang hoeft hij er niet over na te denken. ‘Dan citeer ik de Formule 1-piloot Mario Andretti: If you have everything under control, you’re not moving fast enough. Of, als je nooit verandert, zul je nooit weten hoe het verdergaat. Dat ben ik. Maar er is een groot verschil tussen snelheid nemen en overhaasten.’ Naar zesde schakelen doet hij het liefst volgens zijn buikgevoel. ​ ‘Met mijn gut feeling ben ik ook naar Vorselaar getrokken. Die bleek achteraf echt juist te zitten.’ En zo maakt hij zonder omweg de cirkel rond.

👨🏽 Hans studeerde voor Leraar Secundair Onderwijs op de campus in Vorselaar.

📍 Ook in Antwerpen, Geel, Mechelen en Turnhout kan je een lerarenopleiding volgen.

👀 Benieuwd hoe jouw traject eruit kan zien? Contacteer dan de ​opleidingscoördinator. Je vindt hun contactgegevens op onze website.

🤝🏿 Of kom eens kennismaken!